NVIDIA – Công ty non ‘quật ngã’ gã khổng lồ Intel

Ra đời sau gã khổng lồ Intel 25 năm nhưng công ty sản xuất chip đồ họa, chipset cho máy chủ, máy trạm – NVIDIA vượt qua đàn anh nhờ vào việc đầu tư đúng hướng và đa dạng hóa các sản phẩm. Trong bài viết này, Máy Chủ Việt sẽ tìm hiểu về vấn đề này nhé!

NVIDIA

Một buổi tối vào tháng 4/1993 tại quán rượu tồi tàn Denny gần cầu vượt Berryssa, San Jose (Mỹ), ba kỹ sư trẻ gồm Chris Malachowsky, Curtis Priem và Jen-Hsun Huang cùng nhau thành lập NVIDIA – công ty sản xuất chip chuyên dụng mang đến đồ họa chân thực hơn, nhanh hơn cho các trò chơi điện tử. Phía Đông San Jose ngày đó còn trơ trụi và phía trước quán rượu còn lỗ chỗ vết đạn bắn; nhưng không ai có thể ngờ rằng ba chàng trai trẻ uống từng “vại” cà phê khi đó lại có thể định nghĩa lại điện toán đầu vào thế kỷ 20, tương tự cách mà nhà Intel đã làm trong thập niên 90.

“Con sóng” đồ họa

“Chưa có thị trường vào năm 1993 nhưng chúng tôi nhìn thấy một con sóng đang đến”, ông Malachowsky hồi tưởng và cho biết. “Hàng năm California tổ chức một cuộc thi lướt sóng. Khi xuất hiện một số hiện tượng sóng hay bão tại Nhật Bản, họ sẽ thông báo cho tất cả vận động viên có mặt tại California vì sẽ có một cơn sóng trong 2 ngày nữa…”.

Con sóng mà các nhà đồng sáng lập NVIDIA nhìn thấy là thị trường bộ xử lý đồ họa (GPU). Những con chip này thường được bán ra dưới dạng thẻ rời để các game thủ cắm vào bo mạch chủ máy tính, giá lên tận hàng ngàn USD. Chúng đóng góp hơn một nửa doanh thu của NVIDIA ngày hôm nay.

>> Tiết lộ NVIDIA ra mắt Card đồ họa Workstation RTX A4500 20GB và RTX A2000 12GB

Yếu tố chính khiến Phố Wall đặt niềm tin vào công ty NVIDIA

Mặc dù vậy, game không phải yếu tố chính khiến Phố Wall đặt niềm tin vào công ty mà chính là lĩnh vực “hot” nhất của trí tuệ nhân tạo (AI): deep learning (nghĩa là học sâu). Các gã khổng lồ chẳng hạn Google, Microsoft, Facebook và Amazon mua khối lượng lớn chip NVIDIA cho trung tâm dữ liệu của chính mình; trong khi đó, các tổ chức như Bệnh viện Massachusetts lại dùng con chip NVIDIA nhằm phát hiện bất thường trong ảnh chụp CT. Tesla lắp đặt GPU NVIDIA trong xe tự lái nhằm kích hoạt tính năng lái tự động. Chip NVIDIA còn xuất hiện trong các loại thiết bị đeo thực tế ảo của Facebook, HTC.

CEO Jen-Hsun Huang khẳng định rằng NVIDIA chưa bao giờ đứng ở vị trí trung tâm của một thị trường lớn thế này. Tất cả nhờ vào họ đã làm được một thứ đặc biệt tốt, đó chính là điện toán GPU. Được ước tính có hàng ngàn startup AI đang sử dụng nền tảng của NVIDIA vào các ngành nghề gồm giao dịch cổ phiếu, mua sắm trực tuyến, điều khiển máy bay không người lái hoặc thậm chí ngay cả lò vi sóng.

Sự thống trị trên thị trường GPU cùng sự mở rộng sang các thị trường mới giúp cổ phiếu NVIDIA tăng rất mạnh. Vào ngày 10/7/2020, NVIDIA làm nên lịch sử khi họ chính thức vượt nhà Intel trở thành một hãng chip lớn nhất tại nước Mỹ tính theo giá trị thị trường. Trái với sự năng động của nhà NVIDIA, Intel lại chậm chạp đa dạng hóa kinh doanh sau việc bỏ lỡ cuộc cách mạng Smartphone.

>> Tiết lộ Top 5 dòng máy trạm tốt nhất cho dân đồ họa

Tầm nhìn dài hạn từ người đứng đầu

Ông Huang luôn biết tiềm năng của chip đồ họa vượt ra khỏi ngành game nhưng khó có thể lường trước được sự chuyển dịch sang deep learning. Deep learning đã xuất hiện trong giới học thuật từ những năm 1960 cũng như đạt tiến bộ lớn vào thập niên 80, 90. Tuy nhiên, hai yếu tố đã ngăn cản deep learning cất cánh đó chính là dữ liệu cần thiết để đào tạo thuật toán cùng khả năng tiếp cận năng lực điện toán giá rẻ.

Mạng Internet giải được bài toán thứ nhất nhưng năng lực điện toán lại ngoài tầm với. Từ năm 2006, NVIDIA ra mắt bộ công cụ lập trình có tên là CUDA, giúp các lập trình viên dễ dàng lập trình từng điểm ảnh một trên màn hình. GPU mô phỏng hàng ngàn máy tính nhỏ hoạt động; đồng thời để dựng từng điểm ảnh. Chúng thực hiện nhiều phép toán bậc thấp với mục đích dựng bóng, phản chiếu, ánh sáng cùng sự trong suốt. Trước khi CUDA phát hành, lập trình một GPU chính là quy trình “đau thương” với giới lập trình bởi luôn phải viết nhiều mã cấp thấp. NVIDIA dành rất nhiều năm để phát triển CUDA, giúp lập trình Java hoặc C++ trên GPU dễ dàng hơn. Nhờ việc sử dụng CUDA, các nhà nghiên cứu hoàn toàn có thể phát triển mô hình deep learning nhanh hơn và rẻ hơn rất nhiều.

Ông Huang giải thích rằng: “Deep learning gần như bộ não. Nó hiệu quả một cách phi lý. Bạn có thể dạy nó làm gần như mọi thứ nhưng có một khuyết điểm lớn là cần lượng lớn tính toán. Chúng tôi đã có GPU, một mô hình tính toán gần như lý tưởng cho deep learning”.

Một khoảnh khắc quan trọng đối với ứng dụng deep learning hàng loạt đến vào một buổi tối năm 2010 tại Palo Alto. Andrew Ng – một Giáo sư Đại học Stanford, ở đây để gặp CEO Google khi đó Larry Page & nhà khoa học máy tính thiên tài Sebastian Thrun. Vào hai năm trước, Ng viết một trong những báo cáo học thuật đầu tiên về hiệu quả của việc áp dụng GPU vào mô hình deep learning. Thrun từng làm với Ng tại Stanford. Hai nhà khoa học đã đề xuất ý tưởng thành lập bộ phận nghiên cứu deep learning tại Google. Ông Page đồng ý và Google Brain đã ra đời. Công trình deep learning của Google Brain nay đã phủ khắp gần như tất cả sản phẩm của Google, đặc biệt là tính năng tìm kiếm, nhận diện hình ảnh cùng giọng nói.

Ngoài Google, các dự án nghiên cứu deep learning hứa hẹn khác cũng manh nha tại Microsoft, Facebook & Amazon. Việc quyết định đầu tư mạnh mẽ vào hệ sinh thái phần mềm cơ bản với CUDA của nhà NVIDIA là chìa khóa kích hoạt sự chuyển dịch lớn này. NVIDIA rõ ràng gặt hái thành quả từ tầm nhìn dài hạn từ CEO Jen-Hsun.

Thành công của NVIDIA không diễn ra một cách âm thầm. Hầu như mọi thế lực trong ngành chip đều đang theo đuổi giấc mộng AI. Các công ty ngoài ngành cũng hứng thú với deep learning bởi nó vô cùng cần thiết cùng với tương lai của ngành công nghệ. Một trong những khách hàng lớn nhất của NVIDIA – Google – nay cũng đã trở thành đối thủ. Google đã trang bị ngay cho trung tâm dữ liệu của mình bằng bộ xử lý tự phát triển nhằm cải thiện kết quả tìm kiếm và bản đồ. Tương tự, một khách hàng khác của NVIDIA là Microsoft cũng làm chip riêng cho trung tâm dữ liệu của mình. Nó có thể lập trình lại sau khi đã sản xuất và hữu dụng với các ứng dụng AI.

Trong khi đó, gã khổng lồ Intel dồn sức bảo vệ “con bò vàng” lợi nhuận nhất của mình là trung tâm dữ liệu – nơi họ là bá chủ. Chip của NVIDIA chưa thể thay thế chip của Intel mà chỉ có thể trợ lực cho chúng. Tuy nhiên, Intel rõ ràng muốn khách hàng chỉ sử dụng sản phẩm của họ thôi. Công ty đã thực hiện vài vụ thâu tóm với mục đích củng cố sức mạnh AI và mở rộng mạng lưới deep learning đáng kể.

Lợi thế của NVIDIA chính là khởi đầu trước so với Intel, AMD cùng đối thủ. Mặc dù vậy, họ không thể thả lỏng. Nhiều năm trước, họ đơn độc trong cuộc đua này; nhưng ngày nay, thị trường đã đông đúc hơn rất nhiều. Theo như ông Huang chia sẻ: “điện toán AI là tương lai của điện toán. Miễn là nền tảng của chúng tôi tốt nhất cho điện toán AI, tôi cho rằng chúng tôi sẽ giành được nhiều khách hàng”.

Bản thân ông Huang thừa hưởng triết lý mà Andy Grove – ông chủ lâu năm của nhà Intel – đề cao trong sách “Only the Paranoid Survive”. “Tôi luôn nghĩ chúng tôi sẽ ngừng hoạt động trong 30 ngày nữa. Điều đó không bao giờ thay đổi. Nó không phải nỗi sợ thất bại mà là nỗi sợ bị thay thế. Tôi không bao giờ muốn thỏa hiệp”, CEO NVIDIA tâm niệm cho hay.

>> Mách bạn Ông lớn Intel đầu tư hơn 7 tỷ USD xây dựng nhà máy tại Malaysia